Stalen D rijtuigen

In de loop der jaren zijn er dankzij de STIBANS een zestal stalen bagagewagens bewaard gebleven. Niet altijd was het bewaren van de wagen het doel op zich: in de meeste gevallen werd of wordt de wagen als opslag- of verblijfswagen gebruikt.

De volgende wagens zijn in gebruik en/of in eigendom (geweest) bij/van de STIBANS:

  • D 7521 (Ned. Spoorwegmuseum als D 7521)
  • D 6066 (Particulier als 80 84 975 1 517)
  • D 6072 (STIBANS als 157 108)
  • D 6080 (STIBANS als 30 84 975 1 507)
  • D 6082 (STIBANS als 157 109)
  • D 6097 (SGB als D 7603)

Stalen bagagewagen 7521

Dit rijtuig komt uit een serie van vijf door Beijnes in 1932 voor de internationale dienst gebouwde bagagewagens, D 7521-7525. Zonder ingrijpende aanpassingen hebben deze rijtuigen ongeveer tot het eind van de jaren zeventig dienst gedaan waarbij in 1969 de computernummering werd aangebracht (5184 95-40021/40025). Ook in dit geval was er een nieuwe rol als dienstmaterieel weggelegd. Rijtuig 025 werd als proefrijtuig gebruikt op het traject Den Haag-Venlo om een statische omzetter in de nieuwe IC-rijtuigen te beproeven. Hierna kwam het rijtuig naar de werkplaats Leidschendam waar het samen met rijtuig 021 tot 1984 als magazijn diende. In 1985 werd rijtuig 025 gesloopt, rijtuig 021 kon door de STIBANS in bruikleen verkregen worden om in Roosendaal als opslagwagen te dienen. Ook hier was het weer kantje boord, het rijtuig stond al gereed voor een enkele reis naar de sloper… In contacten met het Spoorwegmuseum adviseerde de STIBANS de grote D 7521 in de collectie op te nemen in plaats van de (vrijwel identieke) kleine D uit de serie 6061-6100, eveneens uit 1932. Deze laatste serie is namelijk in de loop der jaren ingrijpend verbouwd en de grote D was nog in vrijwel originele staat, hetgeen de restauratie natuurlijk vereenvoudigt (en dus goedkoper maakt). Het NSM nam dit advies over zodat de 7521 gered was.

In 1993 kwam het rijtuig na diverse omzwervingen terecht in de Hoofdwerkplaats Amersfoort waar het in opdracht van NSM volledig en rijvaardig gereviseerd werd. Door de STIBANS werkgroep HSM-D is tussen de bedrijven door plan K rijtuig 50 84 38-37 058 ontdaan van vouwbalgen, hoogspanningsveiligheden, diverse kastsluitingen en hoogspanningskoppeldozen ten behoeve van de verwarming. Al deze attributen zijn toegevoegd aan de reeds bestaande onderdelenvoorraad, bestemd voor D 7521.

De wagen bevindt zich op dit moment samen met ander materieel uit het NSM in een loods te Amersfoort.

Rijtuig D 7521 met stoomloc 3737 in de HTMU te Utrecht, 31 mei 2003 (foto: Patrick Meeder)

Rijtuig D 7521 met stoomloc 3737 in de HTMU te Utrecht, 31 mei 2003 (foto: Patrick Meeder)

Stalen bagagewagen 6066

De als D 6066 in dienst gestelde stalen bagagewagen is uit de ‘ongevallen-vloot’ (3084 975 1 503) afkomstig. In 1994 werd de wagen nog verbouwd en vernummerd in 80 84 975 1 517, waarbij de mat-36 draaistellen gewisseld werden met plan E draaistellen (hierdoor werd de toegelaten max. snelheid verhoogd van 100 naar 120 km/uur). De vrijgekomen mat-36 draaistellen werden door de STIBANS overgenomen en bevinden zich nu in de loods te Blerick.
In 2001 is de wagen door een particulier aangekocht en is thans in gebruik als werkwagen bij de Stibans op de Meer.

Stalen bagagewagen 6072

Weer een ex-ongevallenwagen (3084 975 1 508), kwam in 1999 bij de STIBANS als 3084 984 0 506 (terreinwagen uit Amf) en heeft thans het nummer 157 108 (nummering als ongevallenwagen vanaf 1960). 

Vanaf de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal te Maarssen een blik op de overbrenging van de ex-ongevallen D, de hersporingswagen 984 0 506-3, getrokken door mP 3031. Het rijtuig werd opgehaald uit Utrecht GE en naar de Watergraafsmeer vervoerd, 16 juli 1999 (foto: STIBANS)

Vanaf de brug over het Amsterdam-Rijnkanaal te Maarssen een blik op de overbrenging van de ex-ongevallen D, de hersporingswagen 984 0 506-3, getrokken door mP 3031. Het rijtuig werd opgehaald uit Utrecht GE en naar de Watergraafsmeer vervoerd, 16 juli 1999 (foto: STIBANS)

Stalen bagagewagen 6080

Deze ex (Feijnoord) ongevallenwagen, de 3084 975 1 507 (in dienst als D 6080) was jaren bij de stichting 1501 op de Kijfhoek maar moest daar verdwijnen. In maart 2003 werd de bagagewagen door de 1501 naar de Meer overgebracht en zal hier voorlopig als werk/opslagruimte gebruikt gaan worden. Sinds 24 oktober 2003 STIBANS eigendom.

Loc 1501 brengt de ex-ongevallenwagen 30 84 975 1 507 (157 107) over van de Kijfhoek naar de Watergraafsmeer. Passage in Diemen Zuid, 16 maart 2003 (foto: STIBANS)

Loc 1501 brengt de ex-ongevallenwagen 30 84 975 1 507 (157 107) over van de Kijfhoek naar de Watergraafsmeer. Passage in Diemen Zuid, 16 maart 2003 (foto: STIBANS)

Stalen bagagewagen 6082

De als 6082 in dienst gestelde wagen werd na buitendienstelling naar Lelystad overgebracht, om daar te fungeren als onderkomen voor de plaatselijke NS modelbouwclub. Van deze plannen is nooit iets terecht gekomen en in 1996 werd de wagen (30 84 984 0 507) overgenomen door de STIBANS en naar de Watergraafsmeer vervoerd. Vernummerd in 157 109 werd het een opslagruimte voor banken, bankframes en bagagerekken van de 252. Op 3 juni 2001 werd de wagen, tezamen met de 252 en een aantal Hbis-en naar de loods in Blerick overgebracht.

De 984 0 507 te Lelystad op 8 februari 1994 (foto: K. Mooij)

De 984 0 507 te Lelystad op 8 februari 1994 (foto: K. Mooij)

Stalen bagagewagen 6097

Deze zogenaamde ‘kleine stalen D’ is jaren gebruikt als opslagwagen, voornamelijk voor onderdelen van de 252. De wagen is echter nooit STIBANS eigendom geweest. De D 6097 heeft zelfs nog op de nominatie gestaan voor opname in de museumcollectie van het Nederlands Spoorwegmuseum, maar nadat de “grote” stalen D 7521 in januari 1996 naar het museum kwam, verviel dit plan en bleef deze wagen bij de STIBANS. In 1998 is de wagen naar de SGB gegaan, voor het verlies aan opslagruimte heeft de SGB destijds een schuifwandwagen, de Hbis 373, aangeboden. Het rijtuig is rijvaardig in dienst bij de SGB en heeft het nummer D 7603 (terug)gekregen.